Những sản phẩm tưởng chừng chỉ quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của đồng bào vùng núi Quảng Ninh như gà thả đồi, ớt rừng hay miến dong, nay đã trở thành đặc sản “cháy hàng” trên các sàn thương mại điện tử. Chương trình OCOP đang mở ra cơ hội làm giàu cho người dân, đồng thời góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội địa phương phát triển bền vững.
Thanh niên vùng cao khởi nghiệp từ sản vật quê hương
Quảng Ninh là địa phương đi đầu trong việc triển khai OCOP tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Từ sản xuất nhỏ lẻ, nhiều hộ dân đã bước vào chuỗi giá trị gắn với tiêu chuẩn chất lượng và thương hiệu.
Điển hình như anh Bế Văn Lỵ, người Tày ở Tiên Yên, đã gây dựng tổ hợp tác gà Tiên Yên chuẩn VietGAP. Mỗi năm, mô hình đem lại doanh thu hàng trăm triệu đồng, đồng thời tạo việc làm cho lao động địa phương. Anh Lỵ khẳng định: “Làm giàu từ đặc sản quê hương vừa giữ được giống gà bản địa, vừa nâng tầm thương hiệu nông sản vùng cao”.
Tại xã Kỳ Thượng, anh Nịnh Văn Trắng, người Sán Chỉ, thành lập Công ty CP Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh, phát triển vùng trà hoa vàng hơn 30 ha theo hướng hữu cơ. Không chỉ tiêu thụ trong nước, sản phẩm đã tiếp cận thị trường quốc tế, đồng thời gắn kết nông nghiệp với du lịch trải nghiệm, nâng giá trị cho nông sản địa phương.
Ở Tiên Yên, thầy giáo người Dao Lỷ Văn Quạn lại chọn khởi nghiệp với ớt chào mào. Nhờ áp dụng nông nghiệp hữu cơ và bán hàng trực tuyến, sản phẩm OCOP 3 sao này không chỉ mang lại thu nhập mà còn khuyến khích thanh niên vùng cao mạnh dạn khởi nghiệp.
Nông sản vùng núi khẳng định thương hiệu
Không chỉ có gà, trà hay ớt, nhiều đặc sản khác của Quảng Ninh cũng được nâng tầm nhờ OCOP. Miến dong Bình Liêu hiện đạt chuẩn OCOP 5 sao quốc gia, xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc. Dầu sở Bình Liêu, tinh dầu quế Quảng Tân cùng nhiều sản phẩm khác đang dần hình thành hệ sinh thái OCOP đặc trưng, gắn liền với văn hóa và tri thức bản địa.
Tỉnh Quảng Ninh cũng chú trọng hỗ trợ doanh nghiệp và hợp tác xã: cấp mã QR cho hơn 2.600 sản phẩm, quản lý hơn 1.300 chủ thể OCOP và kiên quyết loại bỏ sản phẩm kém chất lượng. Mục tiêu đến năm 2030, địa phương sẽ có thêm 15 – 20 sản phẩm OCOP 5 sao, khẳng định vị thế nông sản vùng cao trên thị trường.
Vượt khó để phát triển bền vững
Bên cạnh những thành công, chương trình OCOP vùng cao vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức như thiếu vốn đầu tư, nhân lực chất lượng cao và kỹ năng tiếp thị. Theo anh Nịnh Văn Trắng, để nông sản địa phương có thể chinh phục thị trường rộng lớn, cần thêm sự hỗ trợ về quản trị và marketing. Đồng thời, việc bảo tồn nguồn giống bản địa cũng là yếu tố then chốt để duy trì giá trị lâu dài.
Với sự đồng hành của chính quyền và tinh thần sáng tạo của người dân, OCOP Quảng Ninh đang khẳng định sức sống mạnh mẽ. Từ những bản làng xa xôi, sản phẩm núi rừng đã vươn xa, mang lại thu nhập ổn định, giúp đồng bào làm giàu trên chính quê hương mình.